[PTS Vol S - 1] [\z S /] [\f I /]
[PTS Page 102] [\q 102/]
[BJT Vol S - 1] [\z S /] [\w I/]
[BJT Page 188] [\x 188/]

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

4. 1. 1.

Tapokammasuttaü.

137. [PTS Page 103] [\q 103/] evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjà nera¤jaràya tãre ajapàlanigrodhamåle pañhamàbhisambuddho. Atha kho bhagavato rahogatassa pañisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: mutto vatamhi tàya dukkarakàrikàya. Sàdhu mutto vatamhi tàya anatthasaühitàya dukkarakàrikàya. Sàdhu ñhito sato bodhiü samajjhaganti2.

Atha kho màro pàpimà bhagavato cetasà cetoparivitakkama¤¤àya yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi.

Tapokammà apakkamma yena sujjhanti mànavà,

Asuddho ma¤¤asi suddho suddhimaggamaparaddhoti3.

Atha kho bhagavà màro ayaü pàpimà iti viditvà màraü pàpimantaü gàthàhi paccabhàsi:

Anatthasaühitaü ¤atvà yaü ki¤ci amaraü tapaü,

Sabbaü natthàvahaü hoti piyàrittaü4 va dhammani.

Sãlaü samàdhiü pa¤¤a¤ca 5 maggaü bodhàya bhàvayaü,

Pattosmi paramaü suddhiü nihato tvamasi antakàti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

1. Dhammaü cari - machasaü 2. Sàdhu vatamhi satto bodhisamajjhagåti. Syà. Sàdhu vatamhi mutto bodhiü samajjhaganti, machasaü. 3. Suddhimaggà aparaddhoti-machasaü 4. Phiyà-machasaü 5. Samàdhipa¤¤a¤ca. Machasaü. [Pts.]

[BJT Page 190] [\x 190/]

4. 1. 2.

Nàgasuttaü.

138. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjà nera¤jaràya tãre ajapàlanigrodhamåle pañhamàbhisambuddho. Tena [PTS Page 104] [\q 104/] kho pana samayena bhagavà rattandhakàratimisàyaü ajjhokàse1 nisinno hoti. Devo ca ekamekaü phusàyati.

Atha kho màro pàpimà bhagavato bhayaü chambhitattaü lomahaüsaü uppàdetukàmo mahantaü hatthiràjavaõõaü abhinimminitvà yena bhagavà tenupasaïkami. Seyyathàpi nàma mahàariññhako maõi, evamassa sãsaü hoti. Seyyathàpi nàma suddhaü råpiyaü, evamassa dantà honti. Seyyathàpi nàma naïgalãsà2, evamassa soõóo hoti.

Atha kho bhagavà màro ayaü pàpimà iti viditvà màraü pàpimantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Saüsaraü3 dãghamaddhànaü vaõõaü katvà subhàsubhaü,

Alaü te tena pàpima nihato tvamasi antakàti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 1. 3.

Subhasuttaü.

139. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati najjà nera¤jaràya tãre ajapàlanigrodhamåle pañhamàbhisambuddho. Tena kho pana samayena bhagavà rattandhakàratimisàyaü ajjhokàse4 nisinno hoti. Devo ca ekamekaü phusàyati.

Atha kho màro pàpimà bhagavato bhayaü chambhitattaü lomahaüsaü uppàdetukàmo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaukamitvà bhagavato avidåre uccàvacà vaõõanibhà upadaüseti subhà ceva asubhà ca.

Atha kho bhagavà màro ayaü pàpimà iti viditvà màraü pàpimantaü gàthàhi ajjhabhàsi:

Saüsaraü dãghamaddhànaü vaõõaü katvà subhàsubhaü,

Alaü te tena pàpima nihato tvamasi antaka.

Ye ca kàyena vàcàya manasà ca susaüvutà,

Na te màravasànugà na te màrassa baddhagåti5.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

1. Abbhokàse-machasaü 2. Naïgalasãsà-[pts. 3.] Saüsàraü-syà [pts.] Sã1, 2. 4. Abbhokàse-machasaü. 3. 5. Paccagåti-sãmu, syà. [Pts.] Sã1, 2.

[BJT Page 192] [\x 192/]

4. 1. 4

Pañhamapàsasuttaü.

140. [PTS Page 105] [\q 105/] evaü me sutaü. Ekaü samayaü bhagavà bàràõasiyaü viharati isipatane migadàye. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: bhikkhavoti, bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:

Mayhaü kho bhikkhave yoniso manasikàrà yoniso sammappadhànà anuttarà vimutti anuppattà, anuttarà vimutti sacchikatà. Tumhepi bhikkhave yoniso manasikàrà yoniso sammappadhànà anuttaraü vimuttiü anupàpuõàtha. Anuttaraü vimuttiü sacchikarothàti.

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Baddho'si1 màrapàsena ye dibbà ye ca mànusà,

Màrabandhanabaddhosi1 na me samaõa mokkhasãti.

(Bhagavà:)

Muttohaü2 màrapàsena ye dibbà ye ca mànusà,

Màrabandhanamuttomhi nihato tvamasi antakàti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 1. 5

Dutiyapàsasuttaü.

141. Evaü me sutaü ekaü samayaü bhagavà bàràõasiyaü viharati isipatane migadàye. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: bhikkhavoti, bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:

Muttohaü2 bhikkhave sabbapàsehi ye dibbà ye ca mànusà. Tumhepi bhikkhave muttà sabbapàsehi ye dibbà ye ca mànusà. Caratha bhikkhave càrikaü bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya3 atthàya hitàya sukhàya devamanussànaü. Mà ekena dve agamittha4. Desetha bhikkhave dhammaü àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàsetha. Santi sattà apparajakkhajàtikà assavaõatà [PTS Page 106] [\q 106/] dhammassa parihàyanti. Bhavissanti dhammassa a¤¤àtàro. Ahampi bhikkhave yena uruvelà senàninigamo5 tenupasaïkamissàmi dhammadesanàyàti.

1. Bandho'si-syà. 2. Muttàhaü, machasaü, syà. 3. Lokànukampakàya, sãmu2, [pts. 4.] Agamattha sãmu2 5. Senànigamomachasaü, syà, [pts.]

[BJT Page 194] [\x 194/]

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Baddhosi sabbapàsehi ye dibbà ye ca mànusà,

Mahàbandhanabaddhosi na me samaõa mokkhasãti.

(Bhagavà:)

Muttohaü sabbapàsehi ye dibbà ye ca mànusà,

Mahàbandhanamuttomhi nihato tvamasi antakàti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 1. 6

Sappasuttaü.

142. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena bhagavà rattandhakàratimisàyaü ajjhokàse1 nisinno hoti. Devo ca ekamekaü phusàyati.

Atha kho màro pàpimà bhagavato bhayaü chamhitattaü lomahaüsaü uppàdetukàmo mahantaü sapparàjavaõõaü abhinimminitvà yena bhagavà tenupasaïkami. Seyyathàpi nàma mahatã ekarukkhikà nàvà, evamassa kàyo hoti. Seyyathàpi nàma mahantaü soõóikàkila¤jaü, evamassa phaõo hoti. Seyyathàpi nàma mahanã kosalikà kaüsapàtã, evamassa akkhãni bhavanti. Seyyathàpi nàma deve galagalàyante vijjullatà niccharanti, evamassa mukhato jivhà niccharati. Seyyathàpi nàma kammàragaggariyà dhamamànàya saddo hoti, evamassa assàsapassàsànaü saddo hoti.

Atha kho bhagavà màro ayaü pàpimà iti viditvà màraü pàpimantaü gàthàhi ajjhabhàsi:

Yo su¤¤agehàni sevati seyyà so muni attasa¤¤ato,

Vossajja careyya tattha so patiråpaü hi tathàvidhassa taü.

Carakà bahå bheravà bahå atho óaüsasiriüsapà2 bahå,

[PTS Page 107] [\q 107/] lomampi na tattha3 i¤jaye su¤¤àgàragato mahàmuni.

Nabhaü phaleyya pañhavã caleyya sabbe ca pàõà uda santaseyyuü,

Sallampi ce urasi pakappayeyyuü4 upadhãsu tàõaü na karonti buddhàti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

1. Abbhokàse-machasaü. 2. ôaüsasarisapà-machasaü. 3. Tattha na-machasaü. Syà 4. Pakampayeyyuü-sãmu. 2.

[BJT Page 196] [\x 196/]

4. 1. 7

Soppasisuttaü.

143. Ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Atha kho bhagavà bahudevarattiü ajjhokàse caïkamitvà rattiyà paccåsasamayaü pàde pakkhàletvà vihàraü pavisitvà dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappesi, pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasi karitvà.

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Kiü soppasi kinnu soppasi kimidaü soppasi dubbhago1 viya,

Su¤¤amagàranti soppasi kimidaü soppasi suriye2 uggate.

(Bhagavà:)

Yassa jàlinã visattikà taõhà natthi kuhi¤ci netave,

Sabbåpadhãnaü3 parikkhayà buddho soppati kiü tavettha màràti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 1. 8

Nandatisuttaü.

144. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavato santike imaü gàthaü abhàsi:

Nandati puttehi puttimà gomiko4 gohi tatheva nandati,

[PTS Page 108] [\q 108/] upadhã hi narassa nandanà na hi so nandati yo 5 nirupadhãti.

(Bhagavà:)

Socati puttehi puttimà gomiko gohi tatheva socati,

Upadhã hi narassa socanà na hi so socati yo niråpadhãti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

1. Dubbhato-syà. Dubbhayo. [Pts. 2.] Såriye-machasaü. 3. Sabbupadhiparikkhayà-machasaü. 4. Govà-machasaü. 5. Yobhi-sãmu. 1.

[BJT Page 198] [\x 198/]

4. 1. 9

Pañhamaàyusuttaü.

145. Evaü me sutaü: eka samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi, bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:

Appamidaü bhikkhave manussànaü àyu, gamanãyo samparàyo, kattabbaü kusalaü, caritabbaü brahmacariyaü, natthi jàtassa amaraõaü. Yo1 bhikkhave ciraü jãvati, so vassasataü appaü và bhiyyoti.

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

Dãghamàyu manussànaü na naü hãëe suporiso,

Careyya khãramattova natthi maccussa àgamoti.

(Bhagavà:)

Appamàyu manussànaü hãëeyya naü suporiso,

Careyyàdittasãsova natthi maccussa nàgamoti.

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

4. 1. 10

Dutiyaàyusuttaü.

146. Evaü me sutaü: eka samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi, bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:

Appamidaü bhikkhave manussànaü àyu, gamanãyo samparàyo, kattabbaü kusalaü, caritabbaü brahmacariyaü, natthi jàtassa amaraõaü. Yo bhikkhave ciraü jãvati, so vassasataü appaü và bhiyyoti2

Atha kho màro pàpimà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:

[PTS Page 109] [\q 109/]

Nàccayanti ahorattà jivitaü noparujjhati,

âyu anupariyàti3 maccànaü nemãva rathakubbaraü.

(Bhagavà:)

Accayanti ahorattà jãvitaü uparujjhati,

âyu khãyati maccànaü kunnadãnaüva odakanti.

1. Yo hi-sãmu, 1. 2. Bhãyoti-[pts 3.] Anupariyàyati-machasaü. Anucarãyati-syà, àyuü pariyeti-sã. 1. 2.

[BJT Page 200] [\x 200/]

Atha kho màro pàpimà jànàti maü bhagavà, jànàti maü sugatoti dukkhã dummano tatthevantaradhàyãti.

âyuvaggo pañhamo.

Tatruddànaü:

Tapokamma¤ca nàgo ca subhaü pàsena te duve,

Sappo soppasi nandatiü àyunà apare duveti.